Το φύλο των επαγγελμάτων (;) - Ειρήνη Φ. Νάνου



Ο διαχωρισμός των επαγγελμάτων με βάση το φύλο, στηρίζεται σε μια μακραίωνη ιστορία διάκρισης μεταξύ των δύο φύλων σε όλα τα επίπεδα -κοινωνικό και πολιτικό. Αυτή είναι η κυριότερη αιτία που οδήγησε στην ύπαρξη του διαχωρισμού των φύλων και στον χώρο της εργασίας. Ο άντρας ήταν πάντοτε κυρίαρχος στον χώρο της παραγωγής, ενώ η γυναίκα στον ιδιωτικό χώρο και στην αναπαραγωγή. Οι ρόλοι, λοιπόν καθορίζονταν από αυτές τις συνθήκες και η ιδεολογία όχι μόνο της ΄΄κατωτερότητας΄΄ του γυναικείου φύλου αλλά και τις «αδυναμίας» του,  προσδιόριζε και την επιλογή αλλά και την άσκηση των επαγγελμάτων. Σε μια κοινωνία συνεπώς, με καθαρά ανδροκρατούμενες δομές ήταν φυσικό να προωθηθεί μια τέτοια ιδεολογία με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά κάθε φορά γνωρίσματα.

Εντούτοις, η πορεία των πραγμάτων απέδειξε πως η γυναίκα κατάφερε να σταθεί σε κάθε χώρο εργασίας, αρκεί να ήταν ικανή κι ενημερωμένη επαρκώς για τη συγκεκριμένη θέση. Με άλλα λόγια, προϋπόθεση πλέον για την επιτυχημένη σταδιοδρομία την γυναίκας στον επαγγελματικό χώρο ήταν οι ικανότητες, η εκπαίδευση και η εξειδίκευση, προϋποθέσεις εντελώς πανομοιότυπες με εκείνες που απαιτούνταν για τους άνδρες. Ένας ολόκληρος μύθος άρχισε να κλονίζεται, η γυναίκα κατακτά υψηλές θέσεις, πρωτοστατεί στον χώρο της επιστήμης, της τέχνης, της παραγωγής.

Η αρχή της ισότητας των δύο φύλων τυπικά κατοχυρώνεται στο άρθρο 4 παρ. 2 του Συντάγματος, όπου ορίζεται ρητώς ότι «οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις». Αναφορές υπάρχουν και σε άλλα σημεία του Συντάγματος όπως λόγου χάριν στο άρθρο 22 παρ. 1 εδ. β΄ Συντ., με το οποίο καθιερώνεται η αρχή της ίσης αμοιβής για την ίσης αξίας παρεχόμενη εργασία ανεξαρτήτως φύλου., αλλά και στο Εργατικό Δίκαιο εντοπίζουμε διατάξεις προστατευτικές για την εργαζόμενη γυναίκα. Στην ίδια κατεύθυνση, το άρθρο 116 παρ. 1-2 Συντ., αποτελεί μεταβατική διάταξη του Συντάγματος, προβλέποντας τη λήψη θετικών μέτρων για την προώθηση της ισότητας ανδρών και γυναικών. Η Ελλάδα, ακολουθεί τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για την Ισότητα των Φύλων της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση Κωνσταντινούπολης), τα οποία βρίσκουν έρεισμα στο νέο Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2021 -2025. 

Η πορεία, βέβαια αυτή δεν είναι πάντα ρόδινη. Συνάντησε και συναντά σκοπέλους και δυσκολίες από ποικίλες πλευρές. Σήμερα, ίσως σε μικρότερο βαθμό, η αντίληψη για την ύπαρξη «γυναικείων» και «αντρικών» επαγγελμάτων διαιωνίζεται, κι εξακολουθεί να υφίσταται. Κι αυτό γιατί εξακολουθεί να επαναλαμβάνεται η υφιστάμενη ιδεολογία για την αδυναμία του γυναικείου φύλου, καθώς δεν προωθούνται σημαντικές νομοθετικές ρυθμίσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Υπάρχουν συγκεκριμένοι τομείς οι οποίοι κυριαρχούνται συνήθως από γυναίκες, όπως η εκπαίδευση, τα παραϊατρικά επαγγέλματα, ενώ σε χώρους της βιομηχανίας, των μεταφορών, των κατασκευαστικών ή χειρωνακτικών επαγγελμάτων οι άνδρες κατέχουν περισσότερες θέσεις. Η κοινωνική προκατάληψη για τη γυναίκα που εισέρχεται σε χώρους δουλειάς «καθαρά» ανδρικούς και το αντίστροφο, οδηγεί σε μια σειρά από ιδεολογικούς μύθους και χαρακτηρισμούς, με αποτέλεσμα, η ουσιαστική ισότητα, να παραμένει ένα διαρκές ζητούμενο.

Σ΄έναν κόσμο όπου οι συνθήκες εργασίας γίνονται ολοένα και δυσκολότερες γενικά στον χώρο των επαγγελμάτων από την άποψη της ανεργίας, της ανάγκης για απόλυτη εξειδίκευση, για συνεχή εκπαίδευση και κατάρτιση, η φυλετική διάκριση στο χώρο εργασίας μοιάζει ένα ανόητο κι εγωιστικό παιχνίδι.  Η ουσία του θέματος βρίσκεται στην αποδοχή της ισοτιμίας των δύο φύλων στον εργασιακό χώρο και στα όρια των ιδιαιτεροτήτων τους αλλά και στην ύπαρξη σωστού και γόνιμου επαγγελματικού προσανατολισμού με σκοπό την κατάληψη ίσων ευκαιριών τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες.

Σκεφτείτε ακόμα και τη σειρά των λέξεων αν άλλαζε πώς θα σας ακουγόταν. Πάμε λοιπόν ξανά, [...] αλλά και στην ύπαρξη σωστού και γόνιμου επαγγελματικού προσανατολισμού με σκοπό την κατάληψη ίσων ευκαιριών τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες!


Ειρήνη Φ. Νάνου - Φοιτήτρια Νομικής ΑΠΘ

Δημοσιεύτηκε στο 1ο Φύλλο της Εφημερίδας ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΑΠΟΨΗ ΓΑΛΑΤΣΙΟΥ


Δημοσίευση σχολίου

0 Σχόλια